Dokumenty Soboru Watykańskiego II określają ją jako „współpracę świeckich w apostolstwie hierarchicznym” (DA, 20). Chodzi tu o szczególnie ścisłą jedność działania świeckich oraz kapłanów i biskupów, która wypływała z natury Kościoła. Trzeba jednak wyraźnie stwierdzić, że apostolat Akcji Katolickiej zawsze pozostaje domeną świeckich. Zarówno bowiem biskupi, jak i świeccy mają obowiązek wspólnie wsłuchiwać się w to „co mówi Duch do Kościołów” (Ap 2, 7).
Jednym z elementów istotnych dla Akcji Katolickiej jest jej inspiracja duchowo-religijna i moralna.
„Żyjemy w świecie, w którym powab zaangażowania w sprawy doczesne jest bardzo silny i nęcący, ale tylko ludzie o rzetelnej, głębokiej formacji moralnej, duchowej i intelektualnej zdolni będą dokonywać koniecznych reform i przemian tak bardzo potrzebnych dzisiejszym czasom i ludziom” (Paweł VI).
Akcja Katolicka nie jest powołana, aby stać się partią polityczną. Chociaż katolicy jako obywatele mają prawo i obowiązek łączyć się w różnych stowarzyszeniach politycznych, to cel Akcji Katolickiej jest celem Kościoła, gdyż „Świeccy starają się w łączności z biskupem i z kapłanami, służyć wiernie i aktywnie rozwojowi całej chrześcijańskiej wspólnoty i ożywianiu duchem, wszystkich dziedzin życia” (Jan Paweł II, Christofideles laici, 31).
Akcja Katolicka nie zastrzega sobie monopolu apostolstwa świeckich i nie ma zamiaru kierować innymi stowarzyszeniami czy ruchami katolickimi, z którymi powinna współpracować.
Podstawą teologiczną i motywem do działania katolików w świecie jest przyjęty Chrzest, Bierzmowanie i Eucharystia – sakramenty życia chrześcijańskiego, które wyposażają ochrzczonego w mandat odpowiedzialności za wiarę i nakładają obowiązek jej głoszenia oraz obrony.
Chociaż chrześcijanin nie potrzebuje dodatkowego upoważnienia, aby mógł wiarę głosić, to jednak włączenie się w Akcję Katolicką stwarza kolejną okazję do odkrycia wspólnej odpowiedzialności za Kościół i pomoże w przełamaniu anonimowości wiary poprzez włączenie się w zorganizowany apostolat. Chodzi tu niejako o odważne otwarcie drzwi i wyjście z Wieczernika Kościoła w świat, aby wspólnie, zgodnie ze znaną metodą Akcji Katolickiej:
1) przyjrzeć się sytuacji życiowej,
2) przemyśleć i ocenić tę sytuację w świetle wartości i zasad Ewangelii,
3) działać, promując czyny z wiary.
KIERUNKI DZIAŁANIA AKCJI KATOLICKIEJ W POLSCE
Akcja Katolicka jest strukturą religijną i poprzez ten fakt jej zasadniczym celem jest formacja duchowa, moralna, a także kulturalna. Ważnym zadaniem dla jej członków jest świadome uczestnictwo we wszystkich sferach życia publicznego i realizacja społecznego wymiaru wiary i społecznego obywatelstwa Kościoła. W ten sposób Akcja Katolicka pełni misję apostolską w ścisłym związku z hierarchią Kościoła. Zadaniem członków stowarzyszenia jest oddziaływanie na bliskie im środowiska, zwłaszcza związane z miejscem pracy, dokąd nie zawsze mogą dotrzeć kapłani. Jest to praca ewangelizacyjna i formacyjna prowadzona wśród własnych członków, jak i w najbliższym otoczeniu. Celem jest dążenie do najpełniejszego poznania ewangelicznych prawd wiary, ich rozumienia i realizowania w codziennym życiu. Tym celem jest również stworzenie nowego sposobu myślenia dojrzałego.
KSZTAŁTOWANIE CHRZEŚCIJAŃSKIEGO SUMIENIA
Codzienna lektura pisma Świętego.
Wyznaczenie jednej, niedzielnej Mszy Świętej dla Akcji Katolickiej oraz pełne sakramentalne uczestnictwo wszystkich członków AK.
Ożywienie liturgii poprzez utworzenie zespołów liturgicznych i muzycznych.
Ożywienie modlitwy i kontemplacji np. poprzez upowszechnienie modlitwy brewiarzowej świeckich.
Pogłębienie znajomości nauki społecznej Kościoła poprzez systematyczną lekturę dokumentów Kościoła.
Organizowanie stałych spotkań formacyjnych.
Organizowanie katechizacji dorosłych.
Organizowanie dni skupienia i rekolekcji dla członków Akcji Katolickiej.
Zaproponowanie lokalnych pielgrzymek Akcji Katolickiej do sanktuariów znajdujących się na terenie diecezji.
TROSKA O RODZINĘ I WYCHOWANIE
Organizowanie spotkań rodziców z terenu parafii z psychologami, wychowawcami, katechetami oraz innymi kompetentnymi osobami, uświadamiających współczesne zagrożenia z jakimi spotykają się dzieci i młodzież.
Uświadamianie rodzicom ich prawa do decydowania w sprawach nauczania i wychowania ich dzieci.
Współpraca ze szkoła oraz czuwanie nad kierunkiem i poziomem nauczania poprzez uczestnictwo w Radach Szkoły.
Organizowanie spotkań formacyjnych dla nauczycieli i wychowawców.
Tworzenie internatów oraz szkół katolickich.
Ochrona dzieci i młodzieży przed zepsuciem i deprawacją poprzez skupienie jej wokół parafii, organizując świetlice, kawiarnie, ośrodki kultury, kółka zainteresowań, rozgrywki sportowe, rajdy, wycieczki, ogniska, letni wypoczynek.
Utworzenie Poradni Życia Rodzinnego.
ODNOWA MORALNA SPOŁECZEŃSTWA
Przeciwdziałanie alkoholizmowi poprzez zainicjowanie parafialnej grupy AA oraz Apostolatu Trzeźwości.
Organizowanie poradnictwa dla osób uzależnionych od narkotyków.
Propagowanie trzeźwego stylu życia poprzez organizowanie uroczystości, zabaw i festynów bezalkoholowych.
Zachęcanie do podejmowania zobowiązań abstynencji.
Obrona życia poprzez prowadzenie Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego.
Założenie księgi darów duchowych.
TROSKA O SZERZENIE MIŁOSIERDZIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO
Organizowanie i animacja dzieł charytatywnych.
Koordynacja działań na rzecz ubogich rodzin w parafiach, wspólnie ze Stowarzyszeniem Rodzin Katolickich i Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej.
Otoczenie opieką Parafialnego Oddziału AK przynajmniej jednej rodziny.
Tworzenie domów samotnej matki.
Organizowanie pomocy materialnej dla młodzieży uczącej się poprzez fundowanie stypendiów.
ZAANGAŻOWANIE W ŻYCIE SPOŁECZNE I POLITYCZNE
Zintegrowanie społeczności parafialnej poprzez podejmowanie wspólnych przedsięwzięć z radami osiedla, radami gminy i innymi organizacjami działającymi na terenie parafii.
Organizowanie spotkań formacyjnych i rekolekcji dla samorządowców.
Organizowanie spotkań członków AK na szczeblu diecezjalnym z parlamentarzystami i samorządowcami.
Zorganizowanie punktów poradnictwa prawnego, medycznego, pedagogicznego, rachunkowego i innych.
Uruchomienie telefonu zaufania.
Prowadzenie pośrednictwa pracy.
PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Prowadzenie sklepów parafialnych.
Zakładanie spółek prawa handlowego.
Zakładanie fundacji.
PODJĘCIE DZIAŁAŃ W SFERZE KULTURY
Podjęcie starań o utworzenie bibliotek i czytelni parafialnych.
Tworzenie na terenie parafii wideoteki oraz wypożyczalni kaset video.
Organizowanie klubów parafialnych.
Rozbudzanie uczuć patriotycznych poprzez organizowanie obchodów świąt narodowych wykorzystując formy teatralne i muzyczne.
Krzewienie tradycji i obyczajów ludowych poprzez organizowanie imprez kulturalnych oraz wycieczek mających na celu poznawanie społeczności lokalnych, ich historii, ważnych postaci związanych z tym terenem oraz pomników kultury.
Uroczyste obchody odpustów parafialnych.
POZYSKANIE ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU DLA DZIEŁA EWANGELIZACJI
Współpraca ze świeckimi środkami masowego przekazu.
Tworzenie własnych wydawnictw, biuletynów Akcji Katolickiej oraz audycji radiowych.
Współdziałanie w zakresie kolportażu prasy i książek katolickich np. poprzez tworzenie stałych punktów kolportażu.
Wykorzystanie dla dzieła Ewangelizacji tablic reklamowych.
źródło: ak.org.pl